Opis obiektu
Teren, na którym znajdowało się jedno z pierwszych krematorium w Brandenburgii leży na południowo-wschodnim krańcu cmentarza komunalnego (niem. Ostfriedhof), mniej więcej naprzeciwko ulic Łukowej 16A, 16B i 16C. Ze względu na erozję ziemi znajdującej się pod samym krematorium, a w szczególności przesiąkanie soli do gleby, dokładne granice budynku oraz otaczającej go utwardzonej powierzchni widać na zdjęciach satelitarnych. Sam teren jest pokryty trawą i niewielkimi krzewami, pośród których gdzie niegdzie można jeszcze znależć kawałki prefabrykowanych płyt i kamieni po dawnym budynku. Ze względu na uwarunkowanie terenu, z otaczających obszar dawnego krematorium wzgórz roztacza się piękny widok na część starego miasta oraz jego tereny zielone i niebieskie, tzn. Nysę Łużycką i jej prawy dopływ Lubszę.
Według Johanessa Römmlera, gubeńskiego architekta miejskiego i projektanta krematorium »miało [ono] charakter pomnika, masywny komin, część podstawową z halą błogosławieństw, pomieszczeniem do oględzin zwłok, pomieszczeniami dla pogrążonych w żałobie, dla duchownych i administracji. Okna miały oszklone ołowiane ramy, pomieszczenie katafalku było wyłożone granitem odenwaldzkim«.
Historia obiektu
Krematorium powstało równolegle z pracami rozbudowy Cmentarza Wschodniego (niem. Ostfriedhof, obecnie Cmenatrz Komunalny). Zostało zaprojektowane w połączeniu neoklasycyzmu (hala główna domknięta dachem szczytowym z ozdobnym frontonem, perystazy i rytm pilastrów fasadowych) z elementami niemieckiej architektury reformatorskiej (niem. Reformsarchitektur) (komin) oraz ceglanym stylem modernistycnym (czterokątna hala funkcyjna o płaskim dachu ozdobionym na każdym rogu kamienną urną).
Wnętrze sali pożegnalnej było, jak jej zewnętrze, wykonane w stylu neoklasycystycznym, ze sklepieniem kasetonowym ozdobionym sześcioma lampami, niewidoczną dla żałobników emporą z harmonium, oraz prostokątną apsydą z katafalkiem. Trumna była ustawiana horyzonlanie i w tej samem pozycji przenoszona do spalarnii.
Infrastrukturę spalarniczą zaprojektowała i wykonała firma Topf & Söhne z Erfurtu.
Krematorium zostało doszczętnie zniszczone w ostatniej fazie II wojny światowej, w 1945 roku.