Opis obiektu
Obecne Miejska Biblioteka Publiczna, Biblioteka Pedagogiczna, Gubiński Dom Kultury, galeria »Ratusz« oraz restauracja »Tercet« znajdują się w dawnym budynku ratusza i domu kupieckiego.
Jest to czterokondygnacyjny murowany gmach na planie litery L, z czworoboczną, zwieńczoną hełmem z latarnią wieżą, przylegającą od strony wschodniej do gotyckiego szczytu sterczynowego. Po pracach modernizacyjnych w latach 1671-1672 zachodni szczyt został wykończony trzykondygnacyjnymi, schodkowy pływami wolutowym. Fasadę południową wykończono trzema wystawkami w tym samym motywie. W piwnicy i parterze zachowały się sale ze sklepieniami krzyżowymi oraz krzyżowo-żebrowymi wspartymi na środkowym flarze. Fasadę wieży urozmaicają gotyckie blendy wspasowujące się kompozycyjne w elemty szczytu wschodniego oraz umieszczony nieco powyżej połowy wysokości zegar mechaniczny z kurantem.
Historia obiektu
Dawny ratusz gubeński należy do jednych z cenniejszych zabytków województwa lubuskiego. Jego historia sięga roku 1298, kiedy to miasto otrzymało przywilej budowy swojego pierwszego ratusza. W II połowie XIV wieku powstał nieduży, prostokątny budynek z jedną salą urządzoną w parterze, domkniętą podcieniem od zachodniej strony. Sklepienia piwnic i sal centralnych, znajdująych się obecnie w części południowej, zostały 200 lat później dodatkowo zwieńczone gotyckimi sklepieniami. W 1502 r. do ratusza dobudowano smukłą, lekko odchodzącą od pionu wieżę. Między ratuszem a kościołem znajdowały się kramy z pieczywem (tzw. ławy chlebowe (niem. Brotbänke), czyli specjalnie wyznaczone dla mieszczańców miejsce na handel chlebem, od którego to miasto pobierało czynsz. Przy ścianie północnej ratusza stał dom kupiecki, zburzony ze względu na zły stan techniczny i postaniowy na nowo w latach 1671-1672 podczas przebudowy ratusza. Wówczas sam budynek główny został rozbudowany o północne, czerokondygnacyjne skrzydło oraz otrzymał późnorenesansowy wystrój, wraz z dekoracyjnymi wystawkami, szczytami i dodatkowymi elementami użytkowo-dekoracyjnymi na wieży. W takim kształcie budowla zachowała się do końca drugiej wojny światowej, kiedy to na wskutek zniszczeń wojennych powieliła los znaczniej większości historycznej tkanki miejskiej, stając sie ruiną. Odbudowa ratusza była możliwa dopiero w latach 1976-1986, od kiedy to budynek ten pełni funkcje edukacyjno-kulturalne.